Dil hər bir millətin mənliyinin əsasıdır

Azərbaycan dili böyük inkişaf yolu keçmiş, qədim və zəngin ədəbi dillərdəndir. Dövlət dilimiz olan Azərbaycan dili son bir əsrlik dövr ərzində məqsədyönlü islahatlar nəticəsində lüğət tərkibini zənginləşdirib və dünya dilləri içərisində özünəməxsus yer tutub. 1918-ci ildə Azərbaycan Xalq Cumhuriyyətini yarananda Azərbaycan dili rəsmi dövlət dili elan edildi. AXC süquta uğrayandan sonra təbii ki, Azərbaycan dili dövlət dili statusunu itirdi. Sovet dönəmində 15 müttəfiq Respublikaların ana dilinin dövlət dili olması barədə Konstitusiyada maddə olmasına baxmayaraq rus dili rəsmi dövlət dili kimi işlədilirdi. Ulu Öndər Heydər Əliyev 1969-cu ildə Azərbaycan Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsinin I katibi seçildikdən sonra Azərbaycan dilinin inkişafına xüsusi diqqət ayırdı. Azərbaycan dilinin təkmilləşdirilməsinə, ədəbi dilin saflaşdırılması, dilçiliyə aid kitabların yazılması, azərbaycan dilində kütləvi nəşirlərin artırılmasına dair göstərişlər verildi. Ümmilli lider təziyiqlərə baxmayaraq1978-ci ildə qəbul olunan Azərbaycan SSR-nin yeni konstitusiyasında ilk dəfə olaraq Azərbaycan dilinə dövlət dili statusu verildi. Həmin dövrlərdə belə bir addımın atılmasına Sovet rəhbərliyində qısqanclıqla yanaşılsa da, Ulu öndərin siyasi iradəsi öz bəhrəsini verdi.
Heydər Əliyev yenidən Azərbaycana siyasi hakimiyyətə qayıtdıqdan sonra Azərbaycan dilinin qorunması, onun rəsmi və əbədi dil kimi inkişafına dairardıcıl fərman və sərəncamlar imzaladı. Ulu Öndər 2001-ci il iyunun 18-də “Dövlət dilinin tətbiqi işinin təkmilləşdirilməsi haqqında” imzaladığı fərmanda dilimizin zaman-zaman əldə etdiyi uğurlarla yanaşı, yaşadığımız dövrdə dövlət dili sahəsində yaranmış problemlər geniş təhlil edilib, həmin problemlərin həlli yolları göstərilib. Dahi lider Heydər Əliyevin “Azərbaycan Əlifbası və Azərbaycan Dili Gününün təsis edilməsi haqqında” 2001-ci il 9 avqust tarixli Fərmanına əsasən hər il avqustun 1-i ölkəmizdə Azərbaycan Əlifbası və Azərbaycan Dili Günü kimi qeyd edilir. Ana dilinə hər zaman həssaslıqla yanaşan, dilimizin dərin bilicisi olan Ümummilli Lider deyirdi: “Dil hər bir millətin mənliyinin əsasıdır. İnkişaf etmiş zəngin dil mədəniyyətinə sahib olan xalq əyilməzdir, ölməzdir, böyük gələcəyə malikdir. Bizim çox gözəl, zəngin dilimiz var”.
Azərbaycan dili Azərbaycan Respublikasında, Cənubi Azərbaycanda, eləcə də bir çox ölkələrdə yaşayan azərbaycanlıların ana dilidir. Dilimiz tarixən türk dili, türki, türkcə adı ilə tanınmış, indi isə Azərbaycan dili kimi rəsmiləşdirilmişdir.Hazırda dünyanın müxtəlif yerlərində yaşayan 35 milyondan çox azərbaycanlı bu dildə danışır. Azərbaycan dili müstəqil respublikamızın dilidir. Əminliklə demək olar ki, bu gün Azərbaycan dili müstəqil bir dövlətin dilidir. Ana dilimizin inkişafı və zənginləşdirilməsi dövlət başçımızın diqqət mərkəzində saxladığı mühüm məsələlərdəndir. Hər bir azərbaycanlı da, öz növbəsində, vətəndaş borcunu yerinə yetirərək xalqımızın ən böyük mənəvi sərvəti olan ana dilinə qayğı göstərməli, onun qorunması və inkişafı üçün əlindən gələni etməlidir. Yalnız bu yolla dilimizi qoruya və nəsildən-nəsilə ötürə bilərik.
Mətləb Hüseynov-Emal Sənayesi üzrə Bakı Peşə Təhsil Mərkəzinin direktoru

Tarix: 2-08-2023, 10:36 Oxunub: 22