Ermənistan-Azərbaycan arasında baş verən 44 günlük müharibə, antiterror əməliyyatları və bunun nəticəsində Azərbaycanın öz suveren ərazisində tam nəzarəti bərpa etdi

Hamıya məlumdur ki, Azərbaycan respublikası prezidenti İlham Əliyev bir çox sahələrdə olduğu kimi xarici siyasətdə uzaqgörən və uğurlu xarici siyasət aparır. Bunun parlaq nümunələrindən biri 2009-cu ildə onun bilavasitə təşəbbüsü ilə yaradılan Türk Dövlətləri Təşkilatıdır. Türk Dövlətləri Təşkilatı türkdilli ölkələr arasında hərtərəfli əməkldaşlığa yardım edən beynəlxalq hökumətlərarası təşkilatdır. Təşkilat türkdilli ölkələrin dövlət başçılarının 2009-cu ilin 3 oktyabr tarixində Naxçıvan şəhərində keçirilən Zirvə Görüşündə imzalanmış Naxçıvan Sazişinə əsasən 2012-ci ilin 1 noyabr tarixində yaradılıb. Təşkilat yaradılarkən adı “Türkdilli Dövlətlərin Əməkdaşlıq Şurası (TDƏŞ)” olub. 2021-ci ildə təşkilatın adına dəyişiklik edilmiş və hazırda “Türk Dövlətləri Təşkilatı” adı ilə fəaliyyətini davam etdirir. Azərbaycan Respublikası təşkilatın 4 təsisçi ölkəsindən biridir və hazırda təşkilatın 5 üzv dövləti var: Azərbaycan, Qazaxıstan, Qırğızıstan, Özbəkistan və Türkiyə. Macarıstan, Türkmənistan və Şimali Kipr Türk Respublikası isə təşkilatda müşahidəçi statusa malikdir. Təşkilatın mənzil-qərargahı Türkiyənin İstanbul şəhərində yerləşir. 2023-cü il noyabrın 3-də Astanada Türk Dövlətləri Təşkilatının “Türk Əsri” çağırışı altında 10-cu yubiley Zirvə görüşü keçirilib. Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev tədbirdə iştirak edib.
Gözlənildiyi kimi cənab prezident İlham Əliyev bu görüşdə nitqi ilə təkcə Təşkilat ölkələrində deyil, beynəlxalq miqyasda əks-sədaya səbəb olub. Prezident İlham Əliyev çıxışında bildirib: “Türk dövlətləri ilə münasibətlərin möhkəmləndirilməsi Azərbaycanın xarici siyasətinin əsas prioritetlərindən biridir. Etnik və mədəni köklərimiz, dilimiz, ortaq keçmişimiz münasibətlərimizin təməlini təşkil edir. 2009-cu ildə Naxçıvan Zirvə görüşündən ötən müddət ərzində müxtəlif sahələrdə əməkdaşlığımız təsisatlanıb, Türk Dövlətləri Təşkilatı uğurlu inkişaf yolu keçib. Bu gün təşkilatımız beynəlxalq səviyyədə böyük siyasi çəkiyə və nüfuza malikdir. Son iki il ərzində mən Türk Dövlətləri Təşkilatına üzv və müşahidəçi dövlətlərə 20 səfər etmişəm. Qardaş dövlətlərin rəhbərləri də həmin dövr ərzində Azərbaycana çoxsaylı səfərlər ediblər. Oktyabr ayında Şuşa şəhərində Birinci Türk Dünyası Mədəniyyət Forumu təşkil edilmişdir. Fürsətdən istifadə edərək, Şuşa şəhərinin 2023-cü il üçün “Türk dünyasının mədəniyyət paytaxtı” elan edilməsinə verdiyiniz dəstəyə görə minnətdarlığımı bildirirəm”.
Azərbaycan Türk dövlətlərinin iqtisadiyyatına 20 milyard ABŞ dollarından çox sərmayə qoymuşdur. Bunun əsas hissəsi Türkiyəyə qoyulan sərmayədir. Birgə sərmayə fondlarının yaradılması prosesi başlamışdır. Azərbaycan-Özbəkistan İnvestisiya Fondu və Azərbaycan-Qırğızıstan İnkişaf Fondu yaradıldı. 2022-ci ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə, 2023-cü ilin yanvar-sentyabr aylarında Azərbaycanın Türk dövlətləri ilə ticarət dövriyyəsi 40 faiz artmışdır. Münasibətlərimizin inkişafı kontekstində nəqliyyat və logistika sahələri mühüm yer tutur. Azərbaycan Mərkəzi Asiya ölkələri ilə Türkiyə və Avropa bazarları arasında etibarlı tranzit ölkə kimi özünü təsdiqləyib. Azərbaycan Şərq-Qərb nəqliyyat dəhlizinin dayanıqlı fəaliyyətinə öz dəyərli töhfəsini verir. Bundan əlavə İlham Əliyev deyib: “Bildiyiniz kimi, 30 ilə yaxın müddət ərzində Ermənistan Azərbaycan torpaqlarını işğal altında saxlamış və burada qeyri-qanuni qondarma rejim yaratmışdı. Ermənistan tərəfindən həyata keçirilmiş etnik təmizləmə nəticəsində bir milyondan artıq azərbaycanlı öz dədə-baba yurdlarından qovulmuşdur. Ermənistan şəhər və kəndlərimizi yerlə-yeksan etmiş, tarixi və dini abidələrimizi dağıtmış və təhqir etmişdir. Bütün bu illər ərzində Azərbaycan münaqişəni sülh yolu ilə həll etməyə çalışırdı. Lakin Ermənistanın məqsədi işğala əsaslanan status-kvonu möhkəmləndirmək idi. Lakin Ermənistan istədiyinə çatmadı”.
Azərbaycan məsələni müharibə yolu ilə həll etməyə məcbur oldu. Ermənistan-Azərbaycan arasında baş verən 44 günlük müharibə, antiterror əməliyyatları və bunun nəticəsində Azərbaycanın öz suveren ərazisində tam nəzarəti bərpa etdi. Azad olunan ərazilərdə görülən abadlıq-bərpa işləri genişlənir. Prezidentin çıxışında həmçinin Ermənistan dövləti və onun dırnaqarası himayədarlarına da mesajlar yer alıb. Bildirilib ki, Azərbaycan öz haqlı fikirlərində qətidir Və Ermənistan pozuculuq işlərindən imtina edib ədalətli sülh imzalamadıqca heç bir şey əldə edə biməyəcək. Prezident eyni zamanda Qarabağda gedən quruculuq işlərində göstərdikləri köməyə görə Özbəkistan və Qazaxıstan Prezidentlərinə minnətdarlıq edib.
Azərbaycan Respublikasının prezidenti İlham Əlievin bu səfəri həm ölkə daxilində, həm də xaricdə birmənali şəkildə müsbət və uğurlu addım kimi dəyərləndirilib.

Zabrat qəsəbəsi, 75 saylı tam orta məktəbin
tarix müəllimi Asif Hüseynov

Tarix: 6-11-2023, 14:21 Oxunub: 39