Əliyevin Zəngəzur mesajı İrəvanı təlaşa saldı: Bakı Ermənistanı Qərbin dəstəyindən də məhrum edir

ABŞ, Avropa Birliyi, Fransa və İran tərəfindən ciddi şəkildə himayə olunan Ermənistanın xarici dəstək qaynaqları tədricən qapanmaq üzrədir, belə vəziyyətdə Zəngəzur dəhlizinin açılması prosesində rəsmi İrəvanın mövqeyi heç kimi maraqlandırmaz... Tramp administrasiyası dönəmində ABŞ-ın Cənubi Qafqazda strateji regional tərəfdaş olaraq, Ermənistana deyil, məhz Azərbaycana üstünlük verə biləcəyi qətiyyən istisna deyil, bu haldasa, rəsmi İrəvan Türk İttifaqının bütün şərtlərini qəbul etməyə məcbur olacaq...

"Yeni Müsavat" xəbər verir ki, Cənubi Qafqazı yeni inkişaf mərhələsinə keçirə biləcək önəmli geoiqtisadi layihənin icrasına artıq prinsipial qərar verib. Azərbaycan həmin prinsipial və qətiyyətli qərarın müəllifidir. Ermənistan isə həmin qərarın məcburi icraçısı olmağa məcburdur. Cənubi Qafqazda geopolitik və geoiqtisadi maraqları olan dünya dövlətləri isə rəsmi Bakının müəllifi olduğu yeni regional layihənin ən yaxşı halda, iştirakçısı olmaq üçün bir-biriylə rəqabət aparmalı olacaqlar. Və bu, Azərbaycanın regionda şəriksiz geopolitik iradə mərkəzi olduğunu növbəti dəfə birmənalı şəkildə təsdiqləyir.

Onu da qeyd etmək lazımdır ki, rəsmi Bakının reallaşdırmaqda qərarlı olduğu geoiqtisadi layihənin açıq mesajı Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev tərəfindən artıq bütün dünyaya çatdırılıb. Belə ki, Prezident İlham Əliyev Zəngəzur dəhlizinin açılmasının vacibliyini və bu nəqliyyat-kommunikasiya xəttinin istənilən halda, mütləq açılacağını bildirib. Azərbaycan lideri onu da vurğulayıb ki, qarşı tərəf, yəni, Ermənistan bunu anlasa, daha yaxşı olar: “Çünki indiki situasiya qəbuledilməzdir”.

Prezident İlham Əliyev bildirib ki, Naxçıvan Azərbaycanın ayrılmaz tərkib hissəsidir. Azərbaycan isə Naxçıvan istiqamətində dolayısı marşrutlardan istifadə etmək niyyətində deyil. Üstəlik, Azərbaycan, Rusiya və Ermənistan arasında imzalanmış üçtərəfli anlaşmada Zəngəzur dəhlizi ilə bağlı ayrıca bənd mövcuddur və rəsmi İrəvan hələ də öz üzərinə götürdüyü bu öhdəliyi yerinə yetirməkdən yayınmağa çalışır. Ona görə də, Azərbaycan lideri Ermənistan tərəfinə mövcud vəziyyəti mütləq nəzərə almağı məsləhət görüb.

Digər tərəfdən, Prezident İlham Əliyev Ermənistana xəbərdarlıq mesajı da verib. Azərbaycan lideri eyham vurub ki, Ermənistan rəsmi Bakını bu məsələ ilə bağlı qıcıqlandırmasa, daha yaxşı olar. Çünki rəsmi İrəvan anlamalıdır ki, Azərbaycana Cənubi Qafqazda şəriksiz geopolitik iradə sahibidir. Bu, o deməkdir ki, rəsmi Bakının Zəngəzur dəhlizinin açılmasına törədilən əngəllərlə bağlı səbri artıq tükənmək üzrədir. Və Azərbaycan hər an daha radikal reaksiya ilə Ermənistanı öz öhdəliklərini icra etməyə məcbur buraxmaq qərarı da verə bilər.

Belə anlaşılır ki, Ermənistana verilmiş vaxt böyük sürətlə sona çatmağa başlayıb. Ona görə də, indi zamanın Ermənistan əleyhinə işlədiyi qətiyyən şübhə doğurmur. Rəsmi İrəvan Azərbaycanın səbri tükəndiyi təqdirdə, Ermənistanın hansı ağır nəticələrlə üzləşdiyini artıq bir neçə dəfə sınaqdan keçirib. Rəsmi Bakının sərt və prinsipial mövqeyi onu göstərir ki, Azərbaycanın növbəti dəfə radikal metodlarla hərəkətə gəlməsi Ermənistana əvvəlkilərdən daha baha başa gələ bilər. Və indi Paşinyan hakimiyyəti Ermənistanı ən arzuolunmaz hərbi-siyasi situasiyadan yayındırmaq üçün birmənalı şəkildə praqmatik davranmaq məcburiyyətindədir.

Paşinyan hakimiyyəti onu da nəzərə almalıdır ki, hazırda qlobal proseslər də Ermənistanın əleyhinə yönəlməyə başlayıb. Belə ki, Ermənistanın beynəlxalq himayədarları olduqca ciddi qlobal problemlərlə üzləşməkdədir. Məsələn, Ermənistana xüsusi dəstək verən ölkələrin sırasında yer alan Kanadada siyasi böhran yaşanır, hakimiyyət dəyişikliyi prosesinə də start verilib. Eyni zamanda, Ağ Evin yeni sahibi Donald Tramp Kanadanı ABŞ-ın tərkibinə qatmaqla hədələyir. Və belə vəziyyətdə Kanadanın Ermənistanı deyil, məhz özünü qorumaq barədə düşünməkdən başqa çarəsi yoxdur.

Digər tərəfdən, Ermənistanın əsas beynəlxalq himayədarı və silah-sursat tədarükçüsü Fransa da ölkədaxili siyasi-iqtisadi böhranla mübarizə aparır. Makron hakimiyyətinə qarşı daxili etiraz dalğası güclənməkdə davam edir. Ermənistanı hər imkanda himayə edən prezident Emmanuel Makronun öz səlahiyyət müddətini sona çatdıra biləcəyi də artıq ciddi şübhələr doğurmağa başlayıb. Fransanın Afrika qitəsindən qovulması, rəsmi Parisin beynəlxalq nüfuzunun aşağı düşməsi də Ermənistanı bu dövlətin dəstəyindən məhrum buraxa biləcək faktordur.

Ermənistanı himayə etməklə diqqəti çəkən Rusiya və İranın isə Suriyada məğlub olduqdan sonra Cənubi Qafqaza da təsir imkanları məhdudlaşmağa başlayıb. Kreml indi daha çox zəifləmiş Rusiyanı Ukraynada düşdüyü “savaş bataqlığı”ndan çıxartmağın yollarını axtarır. İran isə bundan sonra Azərbaycanın geopolitik maraqlarına daha ehtiyatlı və həssas yanaşmaq məcburiyyətindədir. Və İranın bundan sonra Zəngəzur dəhlizinin açılması prosesinə əvvəlki kimi sərt müqavimət göstərə biləcəyi artıq o qədər də inandırıcı görünmür.

Nəhayət, ABŞ-da hakimiyyətin dəyişməsi də Ermənistan üçün geopolitik problem vəd edir. Belə ki, ermənipərəst Bayden administrasiyası Ermənistanı hərtərəfli himayə etməklə yanaşı, Azərbaycana da təzyiq göstərməyə çalışırdı. Ancaq Tramp administrasiyasının Cənubi Qafqaz siyasətində Ermənistanın arxa plana itələnə biləcəyi qətiyyən istisna deyil.

Çünki Tramp administrasiyası İrana qarşı radikal mövqe tutmaq niyyətini gizlətmir və ABŞ-ın Cənubi Qafqazda Azərbaycana ehtiyac duyacağı artıq indidən nəzərə çarpır. Bu baxımdan, Tramp administrasiyası dönəmində ABŞ-ın Cənubi Qafqazda strateji regional tərəfdaş olaraq, Ermənistana deyil, məhz Azərbaycana üstünlük verə biləcəyi qətiyyən istisna deyil.

Göründüyü son vaxtlara qədər ABŞ, Avropa Birliyi, Fransa və İran tərəfindən ciddi şəkildə himayə olunan Ermənistanın xarici dəstək qaynaqları tədricən qapanmağa başlayıb. Belə vəziyyətdə Zəngəzur dəhlizinin açılmasında ortaq maraqları olan Azərbaycan və Türkiyənin Ermənistanın mövqeyinə əhəmiyyət verəcəyinə inanmaq çətindir. Böyük ehtimalla rəsmi İrəvana güclü təzyiq göstəriləcək və Ermənistan üçtərəfli anlaşmada Zəngəzur dəhlzinin açılmasına yönəlik üzərinə götürdüyü öhdəliyin icrasına məcbur buraxılacaq. Və Prezident İlham Əliyevin son xəbərdarlıq mesajından təlaşa düşən rəsmi İrəvan Azərbaycan-Türkiyə İttifaqının sərt təzyiqləri ilə Zəngəzur dəhlizinin açılması ilə bağlı bütün şərtləri yerinə yetirmək məcburiyyətində qalacaq.

Tarix: 9-01-2025, 09:00 Oxunub: 14