Füzuli və Cəbrayıl rayonları işğal olunduqdan sonra zəngilanlılar 67 gün tam mühasirə şəraitində ermənilərlə vuruşdu





Tarix boyu torpaqlarımız yadelli işğalcıların hücümuna məruz qalmışdır. XIX əsrin əvvəllərində Qafqazın Rusiya tərəfindən işgalından sonra aparılmış yeni inzibati ərazi bolgüyə əsasən Zəngəzur qəzası Gəncə quberniyasına tabe edilib, Sisyan, Qafan, Mehri, Zəngilan, Qubadlı və Laçın buraya daxil olunub.1920-cı il 28 Aprel işğalından sonra Bolşeviklərin köməyi ilə qədim türk torpaqları hesapina ilk dövlətlərini quran ermənilər Zəngəzur qəzası işğal ediblər. Zəngəzur Azərbaycanın əlindən alınaraq Ermənistana birləşdirilib. Nəticədə, qəzanın yuxarı hissəsi Ermənistanın, Laçın, Qubadlı və Zəngilan bölgələri isə Azərbaycanın tərkibində qalıb. Ərazidə bir sıra faydalı qazıntılar-tikinti daşı, qızıl yatağı, qara mərmər yatağı, əhəng xammalı, susuşlaşdırılmış soda üçün əhəng daşı vardır. Rayon ərazisidən dörd çay keçir Araz çay, Oxcuçay, Həkəri çay, Bəsitçay. Zəngilan ərazisi şərqdən Həkəri çayından Mehridağ silsiləsinə qədər olan ərazini əhatə edir. Şimaldan Qubadlı şərqdən Cəbrayıl rayonu cənubdan Araz çayı boyunca İran İslam Respublikası, qərbdən isə Ermənistanın Mehri və Qafan rayonları ilə həmsərhəddir. 
Füzuli və Cəbrayıl rayonları işğal olunduqdan sonra zəngilanlılar 67 gün tam mühasirə şəraitində ermənilərlə vuruşdu. 25-29 oktyabr 1993-cü ildə Zəngilan rayonunun əhalisi son anadək vuruşaraq 235 nəfər şəhid və itkin verərək Azar çayını keçmiş, İran İslam Respublikasının ərazisi ilə keçərək Azərbaycanın 43 rayonunda müvəqqəti məskunlaşmışlar. Azərbaycan Silahlı Qüvvələri 2020-ci il oktyabrın 18-də Zəngilar rayonunun azad edilməsi uğrunda əməliyyata başlamışdır. Oktyabrın 20-də Azərbaycan Prezdenti İlham Əliyev xalqa növbəti müraciəti zamanı Zəngilan rayonunun Havalı, Zərnəli, Məmmədbəyli, Həkəri, Şərifan, Birinci Muğanlı və Zəngilan şəhərinin işğaldan azad edildiyini elan etmişdir. Zəngilan döyüşlərli nəticəsində Azərbaycan Silahlı Qüvvələri tərəfindən zəngilan şəhəri, rayonun 4 qəsəbəsi və 49 kəndi işğaldan azad edildi.
2020-ci il noyabırın 26-da Zəngilanın azad olunmasına görə Müzəffər Ali Baş Komandan, Prezident İlham Əliyevin sərəncamları ilə Zəngilan rayonun işğaldan azad edilməsi uğrunda aparılmış döyüş əməliyyatlarında iştirak edərək şəxsi igidlik və şücaət nümayiş etdirmiş Azərbaycan Respublikası Silahlı Qüvvələrinin 6974 hərbi qulluqçusu “Zəngilanın azad olunmasına görə” medalı ilə təltif olunmuşdur. Zəngilanda həyata keçirilən önəmli lahiyələrdən biri Həydər Əliyev fondu tərəfindən icra olunur. Zəngilan məcidinin bərpası ilə bilavastə fond məşğul olur. İşğal dövründə ermənilər tərəfindən xalqımıza məxsus olan milli mənəvi dəyərlərin erməniləşdirilməsinə cəht göstərilib. Buna nail olmadıdqa isə onları dağıdıb, təhqir ediblər. Amma buna baxmayaraq Zəngilan şəhəri və ətraf rayonları yenidən qurulur. Ağalı ağıllı kəndi dünyanın ən müasir kəndlərindən biridir.

Sabunçu qəsəbəsi, 311 saylı orta məktəbin 
tarix müəllimi Əfsanə Abbasova     

Tarix: 20-10-2023, 13:54 Oxunub: 56


Bölməyə aid digər xəbərlər