Faşizm üzərində qələbə tarixi hadisədir

Artıq 77 ildir ki, 9 may - faşizm üzərində Qələbə günü təntənəli surətdə qeyd olunur. Bu qələbə heç də asan başa gəlməyib. Yüzlərlə, minlərlə həmvətənlərimiz, Azərbaycanın mərd övladları bu Qələbə naminə canlarından-qanlarından keçiblər. Onlar doğma Azərbaycanın hüdudlarından çox-çox uzaqlarda mərdliklə, hünərlə vuruşaraq həm də doğma Azərbaycan torpağını qoruyublar. 170 mindən çox azərbaycanlının orden və medallarla təltif edilməsi, 130 nəfər həmyerlimizin isə Sovet İttifaqı Qəhrəmanı adına layiq görülməsi buna əyani sübutdur. Əgər o vaxt Azərbaycan nefti cəbhəyə göndərilməsəydi, bu müharibə qələbə ilə bitə bilməzdi.

Tarixdə itkisiz müharibəyə rast gəlinməmişdir. Müharibənin dəhşətini göstərən isə itkilərin sayıdır. İkinci Dünya müharibəsi isə 50 milyonluq itki ilə qanlı səhifənin ilk sıralarında dayanır. XX əsrin ən dəhşətli səhifəsi olan İkinci dünya müharibəsi bizim üçün çoxlu qurbanlar hesabına başa çatdı. Eyni zamanda bu müharibə dünyada misli görünməmiş qələbə ilə yaddaşlarda qaldı. Alman faşizminə qarşı müharibəyə qalxmış xalqlar 1945-ci ildə tarixi bir qələbə qazandı. Bu tarix Rusiya ilə yanaşı, bir çox ölkə üçün də önəmlidir. Belə ki, 9 May Qələbə Gününü qeyd edən ölkələr sırasında Azərbaycanla yanaşı, Belarus, Moldova, Qazaxıstan, Özbəkistan, Tacikistan, Türkmənistan Serbiya və digər ölkələr də var.
Zaman keçdikcə, illər ötdükcə bu qələbənin mənası, mahiyyəti və tarixi əhəmiyyəti daha da aydın olur və bütün dünya üçün yeni bir baxış yaranır. Azərbaycan xalqı İkinci Dünya müharibəsində həm döyüş meydanlarında, həm də arxa cəbhədə əsl şücaət və əzmkarlıq nümayiş etdirmişdir.

Tarixi qələbənin qazanılmasında Azərbaycan xalqının böyük rolu olmuşdur. Cəbhəyə 600 mindən çox oğul və qızını yola salmış xalqımız həm ön cəbhədə, həm də arxa cəbhədə böyük fədakarlıq göstərmişdir.. Müharibə meydanlarında misilsiz qəhrəmanlıqlar göstərmiş 42 nəfər azərbaycanlı Sovet İttifaqı Qəhrəmanı adına, 30 nəfər isə “Şöhrət” ordeninin hər üç dərəcəsinə layiq görülüb, 170 mindən çox əsgər və zabitimiz müxtəlif orden və medallarla təltif edilib. 77-ci, 223-cü, 271-ci, 396-cı, 402-ci və 416-cı milli atıcı diviziyaları Qafqazdan Berlinədək şanlı döyüş yolu keçib. Xalqımızın qəhrəman övladları Moskva, Leninqrad, Kiyev, Stalinqrad, Simferopol, Odessa və irili-xırdalı digər yüzlərlə yaşayış məntəqəsi uğrunda rəşadətlə döyüşüblər. Qəhrəman azərbaycanlılar Polşa, Çexiya, Yuqoslaviya və digər ölkələrin azad olunmasında da yaxından iştirak ediblər. İki dəfə Sovet İttifaqı Qəhrəmanı Həzi Aslanov, Sovet İttifaqı qəhrəmanları İsrafil Məmmədov, Mehdi Hüseynzadə, Gəray Əsədov, Şəmsəddin Əsədullayev, Qafur Məmmədov kimi igid Azərbaycan oğullarının qəhrəmanlıq nümunələri illər keçsə də unudulmur, Vətən uğrunda mübarizənin simvolu kimi daim xatırlanır. Qərbi Avropanın faşizm bəlasından azad olunmasında qəhrəmancasına döyüşmüş 3 mindən çox azərbaycanlının, o cümlədən Fransanın Milli Qəhrəmanı adına layiq görülmüş Əhmədiyyə Cəbrayılovun, Yuqoslaviyanın azad edilməsində missilsiz qəhrəmanlıq nümunələri göstərmiş Mehdi Hüseynzadənin xatirəsi nəsillərin qəlbində yaşayır.

Bu tarixi qələbənin qazanılmasında Azərbaycan xalqının ən böyük payı cəbhəni neftlə təmin etmək olmuşdur. 1941-1945-ci illər müharibəsi zamanı Sovet İttifaqının sərf etdiyi neftin 70 faizindən çoxu, benzinin 80 faizi, motor yağlarının isə 90 faizi Azərbaycanın payına düşüb. Sovet İttifaqı Marşalı F.İ.Tolbuxin: yazırdı ki, “Qızıl Ordu qazandığı çoxlu qələbələrinə, hücum edən hissələrə vaxtlı-vaxtında keyfiyyətli yanacaq göndərdiyinə görə Azərbaycan xalqı və cəsur Bakı neftçiləri qarşısında borcludur”

Ulu Öndər Heydər Əliyev deyirdi ki, “Bu qələbənin çalınmasında Azərbaycanın xüsusi rolu bir də ondan ibarətdir ki, Azərbaycan Respublikasının nefti o vaxtlar həmin müharibənin uğurla aparılması üçün ən mühüm amillərdən biri olmuşdur. Həmin dövrdə Sovetlər İttifaqında çıxarılan neftin 70 faizi Azərbaycanda hasil edilirdi. Bu qədər neft Azərbaycan neftçilərinin fədakar əməyi sayəsində istehsal olunurdu. Şübhəsiz, nəticə çıxarmaq çətin deyil ki, əgər Azərbaycan nefti olmasaydı, motorlar müharibəsi, texnika müharibəsi o qədər uğurlu və müvəffəqiyyətli ola bilməzdi. O vaxtlar Azərbaycan alimləri tərəfindən yüksək keyfiyyətli benzin, kerosin və başqa neft məhsulları ixtira olunaraq, respublikamızda istehsal edilirdi”.
Prezident İlham Əliyev İkinci Dünya müharibəsinin ağır və çətin sınaqlarından keçmiş veteranların qayğılarına həssaslıqla yanaşır. Azərbaycan Prezidentinin 2022-ci il 19 aprel tarixli Sərəncamı ilə 1941–1945-ci illər müharibəsində iştirak etmiş şəxslərə, onların dul qalmış arvadlarına, həmin dövrdə arxa cəbhədə fədakar əməyinə görə orden və medallarla təltif olunmuş şəxslərə birdəfəlik yardım verilməsi. Onların sosial problemlərinin daim diqqət ərkəzində saxlanaraq həll edilməsi bu qayğının bariz nümunəsidir”.

Bu qələbənin əsas mahiyyəti odur ki, bəşəriyyət faşizm adlanan bəladan xilas oldu. Hitler və onun nasist cəlladları qalib gəlsəydi insanlıq məhv ola bilərdi. Zaman keçdikcə bu qələbənin tarixi əhəmiyyəti daha dərindən başa düşülür və bu yolda canından keçən 50 milyon insanın xatirəsi ehtiramla yad edilir. Faşizm üzərində qələbə tarixə qızıl hərflərlə yazılmış hadisədir.

Ulu öndər Heydər Əliyev müharibə veteranlarının xidmətlərini çox yüksək qiymətləndirərək deyirdi: «Veteranlar bizim qızıl fondumuzdur. Onlar hər cür qayğıya və hörmətə layiqdirlər. Azərbaycanın bütün ictimaiyyəti, bütün Azərbaycan xalqı bilməlidir ki, İkinci Dünya müharibəsini veteranları bizim ən əziz, ən mötəbər insanlarımızdır. Onlara qayğı göstərmək, hörmət etmək, onların bütün problemlərini həll etmək bizim dövlətimizin və hər bir dövlət orqanının, hər bir namuslu Azərbaycan vətəndaşının borcudur». Sevindirici haldır ki, Ümummilli Liderin bu siyasi kursu onun layiqli varisi Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyev tərəfindən uğurla davam etdirilir.
Silahlı Qüvvələrin Ali Baş Komandanı cənab İlham Əliyev İkinci Dünya müharibəsinin veteranlarına yüksək diqqət və qayğı ilə yanaşır, onların sosial müdafiəsinin gücləndirilməsi istiqamətində ardıcıl addımlar atır. Bütün bunlar Azərbaycanın keçdiyi şərəfli yola yüksək hörmətin təzahürü kimi xalqımız və müharibə veteranları tərəfindən də alqışlanır.

Rüstəm Nağıyev
YAP Gədəbəy Rayon Təşkilatının sədri

Tarix: 6-05-2022, 19:02 Oxunub: 84